هیئت اندیشه‌ورز هنر و رسانه معاونت علمی این حوزه، نشست تخصصی هفتاد و پنجم را به مناسب هفته کتاب و کتاب‌خوانی در تاریخ 22 آبان ۱۴۰۱ با عنوان «منبع‌پژوهشی فلسفه هنر» توسط استاد محترم جناب حجت الاسلام دکتر سرانجام برگزار کرد.
رشتۀ زیبایی شناسی در ذیل مجموعه فلسفه هنر می‌گنجد و در واقع فلسفه هنر موضوع میان رشته‌ای بین فلسفه و هنر به شمار می‌آید، منابع فلسفه هنر به درجه اول و دوم تقسیم می‌شود. منابع درجه اول منابعی هستند که توسط خود فیلسوفان نوشته شده‌اند، اما منابع درجه دو توسط فیلسوفان نگاشته نشده؛ بلکه به نوعی گردآوری، شرح و ترجمه یا توضیحی مفصلی درباره فیلسوف و یا پرداختن به یکی از دیدگاه‌های او می‌باشد.
اولین فیلسوفی که در زمینه زیباشناسی و فلسفه هنر مطرح است، افلاطون می‌باشد. افلاطون سه کار مشخص در این زمینه دارد که عبارت است از:
1. لاخس 2. رساله ضیافت که درباره عشق نگاشته شده و بخش مهمی از آن در مورد زیبایی است. 3. اثر مهم دیگر افلاطون جمهور نام دارد که حکم بسیار مهمی در اخراج شاعران از مدینه فاضله در این کتاب مطرح شده است. آثار دیگری نیز از این فیلسوف وجود دارد که در مجموعه آثارش با ترجمه محمدحسن لطفی قابل استفاده است.
آثار ارسطو به عنوان یکی دیگر از فلاسفه هنر کتاب‌های فن شعر، بوطیقا و خطابه از آثار دسته اول است.
فلوطین نیز در کتاب «انئادها» مطالبی دربارۀ زیبایی محسوس و زیبایی معقول دارد.
دربارۀ متفکرین قرون وسطی که پیرو هنر مسیحی هستند، تک نگاری فارسی خوبی وجود ندارد، اما تفسیر توماس آکویناس اثر مناسبی در زمینه زیبایی شناسی قرون وسطی است. در دوره رنسانس نیز آثار تک نگاری فارسی مهمی در زمنیه فلسفه هنر وجود ندارند، اما دو اثر مهم درباره تجربه‌گرایان به فارسی است؛ یکی «جستارهای زیبایی شناسی» از هیوم با ترجمه محسن کرمی و دیگری کتاب «مفهوم ذوق هنری در سنت زیبایی‌شناسی تجربه‌گرا در قرن هیجدهم» از دکترعلی سلمانی. دکتر سرانجام با اشاره به دوره زیبایی شناسی در دوره جدید ابراز داشت: از مهمترین فیلسوفان که درباره زیبایی¬شناسی مدرن کتاب دارد بومگارتن است که متاسفانه ترجمه¬ای از آثار ایشان به فارسی نیست.
اگر نقطۀ آغازین تحول فلسفه هنر را «فن شعر» ارسطو بدانیم، دومین قله زیبایی‌شناسی را باید «نقد قوه حکم» امانوئل کانت دانست. ویژگی هم کانت در این اثر، جمع آوری و منظم‌سازی در یک قالب منسجم است که نقطه تحول زیبایی‌شناسی و فلسفه هنر در دوره جدید است. فریدریش شیلر نام بعدی است وی بیشتر نمایشنامه نویس و تحت تاثیر کانت است و در واقع ادامه دهنده آثار او به شمار می‌آید. کتاب مهم وی «نامه‌هایی در تربیت زیبایی¬شناختی انسان» است. قلۀ دیگری که در این زمینه وجود دارد، هگل است. مباحث او توانست مباحث زیبایی¬شناختی را از حالت انتزاعی و شخصی خارج کند و وارد فرهنگ کند. آقای محمود عبادیان کتابی تحت عنوان «مقدمه‌های هگل بر پدیدارشناسی روح و زیباشناسی» دارد که ترجمه بسیار خوبی در این زمینه است. فرد دیگری که در این راستا معرفی شد، شوپنهاور است. وی اثر مستقلی در این زمینه ندارد، اما به خاطر تاثیر هنر از فلسفه وی می‌توان کتاب «جهان همچون اراده و تصور» وی را در این¬باره نام برد. فریدریش نیچه نیز دیدگاه‌های متحول کننده¬ای در زمینه هنر و زیبایی در قرن نوزدهم و بیستم دارد که در کتاب «زایش تراژدی» منعکس شده است. مارتین هایدگر در مراحل متعددی به هنر و زیبایی اشاره داشته است، اما تک نگاری او با عنوان «سرآغاز کار هنری» نقش مهمی در این زمینه دارد. فیلسوف مهم بعدی در قرن بیستم گادامر است که شاگرد هایدگر به شمار می‌رود و به نوعی تکمیل کننده کار استاد خود را برعهده داشته است و در کتابش «حقیقت و روش» آن را بازکاوی کرده است. ژان پل سارتر از فیلسوفان مهم اواسط قرن بیستم است؛ دو کتاب مهم درباره هنر دارد: «ادبیات چیست؟» از نگاه ادبیات متعهد یا نگاه تعهدگرایی سخن می‌راند و کتاب «زیبایی شناسی» به نظریه پردازی در این‌باره می‌پردازد.
مهمترین آثار درجه دوم عبارتند از:
1. دانشنامه زیبایی‌شناسی: بریس گات
2. مجموعه مقالات آکسفورد: مسائل کلی زیبایی شناسی/ مجیدی چاپ فرهنگستان هنر
3. دانشنامه استنفورد: جلد مربوط به زیبایی شناسی آلمانی/مسعود علیا
4. مجموعه کتابهای فرهنگستان هنر: درس گفتارهای اساتید مختلف یا ترجمه برخی کتابها است
5. برخی ترجمه کتابها توسط مترجم توانمند محمد رضا ابوالقاسمی
الف. سنت زیبایی شناسی آلمانی: مایستر/ نشر ماهیّ.
ب. زیبایی‌شناسی چیست: زیمنز.
ج. مبانی زیبایی‌شناسی : سوانه
د. نظریه های هنر: موشه باراش
6. قرن ذوق: جورج دیکی/ ترجمه داوود میرزایی
7. مفهوم ذوق هنری در سنت زیبایی‌شناسی تجربه گرای قرن هیجدهم: علی سلمانی
8. مبانی فلسفه هنر: آن شپرد
9. هنر دوران مدرن: ماری شفر/ ترجمه ایرج قانونی
10. پژوهشی درباره فن شعر: استیون هالیول/نصر الله زاده
با توجه به ارتباط فلسفه هنر با تاریخ هنر، آثاری در این منابعی همچون؛ تاریخ هنر کامبریج، تاریخ هنر گاردنر، تاریخ هنر جنسن، مختصر تاریخ هنر، مجموعه هشت جلدی تاریخ هنر مربوط به نشر مرکز، هنر و معماری جلد اول نوشته اتینگهوزن و گرابار، هنر و معماری جلد دوم نوشته شیلابلر و کتاب هنر و معماری اسلامی اثر هلن براند قابل استفاده است.
منابعی نیز در زمینه حکمت هنر اسلامی قابل معرفی است که عبارت است از:
1. عوالم خیال: ویلیام چتیک/ کاکایی نشر هرمس،
2. حکمت هنر در عرفان ابن عربی: نصر الله حکمت،
3. درآمدی بر زیبایی‌شناسی اسلامی: اولیور لیمن/ ترجمه ابوالقاسمی نشر ماهی،
4. هنر و معنویت اسلامی: سید حسین نصر/ ترجمه قاسمیان/ نشر حکمت،
5. مبانی هنر اسلامی تیتوس بورکهارت/نشر حقیقت،
6. فلسفه هنر در عشق شناسی ملاصدرا: سید مهدی امام جمعه¬ای
7. آثار و فعالیت‌های دکتر حسن بلخاری در قالب مقالات، و نیز دو کتاب «حکمت هنر و زیبایی» و «فلسفه هنر اسلامی».