یکی از مراکز مهم علمی کشور «فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران» است. این مرکز به‌عنوان یکی از دستگاه‌های حاکمیتی مؤثر در حوزه سیاست‌گذاری هنر کشور، دارای جایگاه حقوقی معتبر و نقش راهبردی اثرگذار در جریان‌سازی تحقیقات، سیاست‌ها و فعالیت‌های هنری کشور است.
فرهنگستان هنر جمهوری اسلامی ایران، با مصوبه جلسه ۴۳۹ام شورای عالی انقلاب فرهنگی در اسفند سال ۱۳۷۷ به منظور پاسداری از میراث فرهنگی و هنری اسلامی، ملی و پیشنهاد سیاست‌ها، راهبردها و دستیابی به آخرین یافته‌ها و نوآوری‌ها و نیز ارتقای فرهنگ اسلامی برای مقابله با تهدیدهای فرهنگ مهاجم شکل گرفت.
در چشم‌انداز این مرکز آمده است: نظر به وجود میراث هنری، هنرمندان، مراكز و آثار هنری فراوان در کشور و جاذبه‌های چشمگیر آن برای اصحاب فرهنگ و هنرپژوهان ایرانی و غیرایرانی، ضرورت مطالعات و تحقیقات هنری با هدف ارتقای فرهنگ و تقویت هویت دینی، ملی و بومی، بیش از پیش آشکار می‌شود؛ لذا فرهنگستان هنر با بهره‌مندی از اندیشه و تجربه سرآمدان فرهنگ و هنر کشور در قالب اعضای پیوسته و وابسته و افتخاری، و گروه‌های تخصصی و نیز بهره‌برداری از امكانات، تجهیزات و فضای مناسب و كتابخانه تخصصی، طرح‌ها و برنامه‌های بسیاری را در معرفی، نقد و بررسی، احیا و توسعه هنرهای ایرانی‌ـ‌اسلامی به انجام رسانده است.
در اساسنامه این فرهنگستان، وظایف این مرکز به شرح ذیل آمده است:
1. پيشنهاد سياست‌گذاری براي حفظ و توسعه هنر اسلامی، ملي و محلی؛
2. همكاريی با حوزه‌هايی علميه و علمايی دينی در شناخت زمينه‌های مبانی فقهی هنر؛
3. مطالعه و بهره‌گيری از نظريه‌های جديد هنر با تكيه بر مبانی ملی و اسلامی؛
4. حمايت و تشويق پژوهش‌هاي بنيادي و پي‌گيري مطالعات و طرح‌هاي هنري در سطح ملي؛
5. پيشنهاد سياست‌گذاری در زمينه ارتباط جوامع هنری داخلي با جهان؛
6. پيشنهاد سياست‌گذاری جهت گسترش نقد هنری و مباحث زيباشناختی؛
7. پيشنهاد تعيين شاخص‌های توسعه هنری؛
8. ارزيابی ساليانه شاخص‌های هنری در كشور؛
9. برپايی نشست‌های ساليانه در زمينه‌های مختلف هنری؛
10. بررسي كاستی‌هاي نظام آموزشی كشور در زمينه هنر و پيشنهاد به مراجع ذي‌ربط؛
11. مطالعه ارتباط بين‌رشته‌ای پژوهش در زمينه هنر و ساير علوم؛
12. پيشنهاد رشته‌های دانشگاهی (ميان‌رشته‌ای هنر) به مراجع ذي‌ربط؛
13. معرفي هنرمندان و محققان واجد شرايط جهت استفاده از هزينه‌های تحصيلي به مراكز ذی‌ربط؛
14. حمايت از تأليف و ترجمه منابع هنری؛
15. تشكيل گروه‌های تخصصي؛
16. پيشنهاد ضوابط اعطای نشان هنر به مراكز ذی‌ربط؛
17. اعطايی جوايز به شخصيت‌های برجسته در حوزه تحقيق، ترجمه و آفرينش‌های هنری.
گروه‌های تخصصي فرهنگستان:
1. گروه نمایش و ادبیات نمایشی؛
2. گروه موسیقی؛
3. گروه معماری و شهرسازی؛
4. گروه هنرهای سنتی و صنایع دستی؛
5. گروه هنرهای تجسمی؛
6. گروه سینما؛
7. گروه چندرسانه‌ای؛
8. گروه فلسفه هنر؛
9. گروه هنر انقلاب.
در بیانیه این مرکز هنری آمده است: این فرهنگستان با بهره‌مندی از تخصص هنری و توانمندی‌های پژوهشی اعضا، ارتباط مستمر با نهادها و سازمان‌های سیاست‌گذار، بهره‌گیری از ظرفیت‌های مراكز آموزشی و پژوهشی و اجرایی هنر، تعامل با هنرمندان و پژوهشگران مؤثر در فضای هنری کشور، توان جریان‌سازی، ایده‌پردازی و پژوهش در هنرهای ایرانی‌ـ‌اسلامی و نقد و تحلیل هنرهای جدید با رویکردهای زیباشناختی، تاریخی، تحلیلی و تطبیقی را دارد و می‌تواند نقشی مؤثر در ارزش‌گذاری و اثربخشی بر فعالیت‌های هنری کشور، مبتنی بر ارزش‌های الهی و انسانی ایفا کند.
معرفی فرهنگستان هنر
