هیئت اندیشهورز هنر و رسانه معاونت علمی این حوزه، نشست تخصصی هفتاد و ششم را به مناسب هفته کتاب و کتابخوانی در تاریخ 24 آبان ۱۴۰۱ با عنوان «منبعشناسی رسانه» توسط استاد محترم جناب دکتر زارعی برگزار کرد.
دکتر زارعی به معرفی ده عنوان کتاب در حوزه رسانه پرداخت و در واقع به سیر مطالعاتی منابع در زمینه رسانه اشاره کرد. وی در آغاز به معرفی کتاب «آشنایی با مطبوعات و رسانهها» نوشته علی جلالی دیزجی و همکارانش پرداخت و در مورد آن گفت: انسان از زبان، ابزارها و قالبهای بیان برای انتقال پیام و اطلاعات استفاده میکند. جریان آزاد اطلاعات و تأمین نیازهای مخاطبان بیشتر، اهداف مهم انتقال اطلاعات در رسانهها و مطبوعات است. کتاب آشنایی با مطبوعات و رسانهها برای تأمین چنین اهدافی، پوششی از مباحث پیدایش و تحول در جهان و ایران؛ انواع مختلف سنتی و جدید؛ و ابعاد اجتماعی، فرهنگی، سیاسی، حقوقی، و اقتصادی مطبوعات و رسانههای گروهی را در ۱۱ فصل فراهم آورده است.
وی در مورد کتاب «دستکاری در رسانههای اجتماعی» ساموئل سی وولی و فیلیپ ان هاوارد گفت: «دستکاری در رسانههای اجتماعی» معادلی است که برای انتقال بهتر چارچوب معنایی عنوان اصلی کتاب، یعنی «پروپاگاندای رایانشی» انتخاب شده است. با این روش از کاربران در رسانههای اجتماعی به منظور تقویت یا سرکوب پیامهای سیاسی خاص استفاده میشود.
در این کتاب روند پروپاگاندای رایانشی در کشورهای روسیه، اوکراین، کانادا، لهستان، تایوان، برزیل، آلمان، آمریکا و چین از طریق پایش فضای رسانه های اجتماعی و بررسی رویدادهای ویژه سیاسی و اجتماعی مورد مطالعه قرار گرفته است.
آقای زارعی در توضیح کتاب حمید ضیاییپور با عنوان «پیوست رسانهای» گفت: اینکتاب راهنمای کارشناسان بخشهای مختلف رسانه است، بخشهای مختلف مانند روابطعمومی، مشاوران رسانهای، فرهنگی و اجتماعی میتوانند از این کتاب استفاده کنند، این کتاب در ۵ فصل شامل کلیات، فعالیتهای رسانهای، استایل بوک رسانهای و سیاست رسانهای، اجرا و ارزیابی سند پیوست رسانهای و مصادیق پیوست رسانهای نوشته شده است. وی در معرفی کتاب «رسانههای نوین:درآمدی انتقادی» چنین توضیح داد که: هدف این کتاب مرور مهمترین مسائل ایجادشده به وسیله مسئله تکنولوژی در فرهنگ است. این کتاب که توسط مارتین لستر، جان دووی، ست گیدینگز، لین گرنت، کران کلی (استادان گروه فرهنگ، رسانه و نمایش در دانشگاه غرب انگلستان) در پنج فصل تدوین شده، مقدمهای بر فرهنگ، تاریخ، تکنولوژیها و نظریههای رسانههای نوین است. این کتاب در بیش از یک دهه گذشته یکی از متون اصلی درسهای مربوط به فضای مجازی در دانشگاههای مختلف دنیا بوده و بیش از 1300 مقاله، کتاب و سند علمی، به این کتاب ارجاع دادهاند.
استاد زارعی همچنین با معرفی 16 فصل کتاب «رسانهشناسی» اثر زهره ابراهیمی که در سال 1400 منشتر شده، به بخشهایی از این منبع اشاره کرد و در ضمن آن گفت: دانش علمی رسانهشناسی شما را در موقعیتی قرار میدهد که بهتر بتوانید یک رابطه موزون و متعادل با رسانههایی که اخبارتان را پوشش میدهند، برقرار کنید. این رابطه بهنوبه خود، به شما در جهت ایجاد کانالهای ارتباطی میان رسانهها و مدیریت نیز یاری میرساند. کتاب دیگری بود که مورد معرفی قرار گرفت «سواد رسانهای و خانواده» از معصومه نصیری بود که ضمن معرفی، به توضیح 12 فصل این کتاب پرداخت و ابراز داشت: کتاب سواد رسانهای و خانواده، به تالیف معصومه نصیری، خلاصهای از آنچه در حوزه سواد رسانهای نیاز تک تک افراد جامعه برای کسب مهارتهای مواجه با محتوای تولید شده از سوی رسانههاست، میباشد. در این کتاب پنج سوال و پنج نکته طلایی که باید مدام در مواجه با پیامهای رسانهای از خودتان بپرسید، در آغاز هر فصل تکرار شده است تا با نهادینه سازی آن، حداقل دیگر خواننده بدون بینش در فضای پهناور رسانهای با تاکید بر فضای آنلاین رسانهای نباشید.
دکتر زارعی در توضیح کتاب هفتم با عنوان «نگاه کاربردی به دانش رسانه و ارتباطات» ابراز داشت: حمید کارگر در کتاب نگاه کاربردی به دانش رسانه و ارتباطات، نکات ارزشمندی را در باب رسانهها و ارتباطات مطرح کرده است. در واقع میتوان این اثر را مجموعه یا کشکولی از تلخ و شیرینهای عرصه مطبوعات، رسانهها و ارتباطات نظری به حساب آورد. وی در ادامه در مورد کتاب «کتاب فضای مجازی و سواد رسانهای» گفت: جابر پوریانی، معصومه نصیری و مرتضی چشمه نور در کتاب فضای مجازی و سواد رسانهای، به بررسی انواع رسانههای اینترنتی، شبکههای اجتماعی، اصول اخلاقی و پیامدهای دنیای آنلاین پرداختهاند.سواد رسانهای مجموعهای از مهارتهای قابل یادگیری است که به توانایی دسترسی، تجزیه و تحلیل و ایجاد انواع پیامهای رسانهای اشاره دارد و یک مهارت ضروری در دنیای امروزی به شمار میرود. برای حرکت در محیط رسانهای پیچیدهی امروز باید قادر به درک بهتر پیامهای رسانهای باشیم.
آقای زارعی با اشاره به منبعی دیگر با عنوان «من و رسانه: نکاتی در مورد تکنیکهای رسانهای و تاثیرات آن بر سبک زندگی» از محمدامین اصغری به اهمیت درک معانی پنهان پیامهای رسانهای یا همان لایههای پنهان اشاره کرد و به بخشهایی از کتاب در این باره پرداخت. وی در پایان با پرداختن به مشخصات کتاب دهم کتاب «سواد رسانه و مدیریت بحران» از مرتضی ساوه و همکارنش، ابراز داششت: این کتاب تلاش دارد تا ذهن مخاطبان را با قدرت رسانه در فضای بحران آشنا نماید. مطالب این کتاب برای مدیران و کارشناسان رسانه و همچنین مسئولان سیاسی و بخشهای ذیربط در کشور که مأموریت ذاتی آنان ایجاد امنیت در جامعه است میتواند مورد توجه قرار گیرد. همچنین این اثر در مراکز آموزشی علوم انسانی به خصوص برای دانشجویان رسانه، علوم سیاسی و اجتماعی نیز استفاده میشود.
منابع مطالعاتی در حوزه رسانه مورد بررسی قرار گرفت.
