هيئت انديشهورز هنر و رسانه در راستاي تبيين هنر ديني و ارتباط آن با تمدن اسلامی، نشست تخصصي سی و هشتم را با عنوان «نقش هنر دینی در حیات تمدنی» توسط استاد محترم آقای دکتر سید علیرضا واسعی در تاريخ 29 بهمنماه 1399 برگزار نمود.
در اين نشست كه در سامانه اسكاي روم برگزار شد، دکتر سیدعلیرضا واسعی با طرح این مسئله که مهمترین بحثهای مهم دینشناسان از چیستی دین است، دین را عنصری معنابخش به زندگی و آرامشآفرین خواند و معرفی کارکردهای تمدنی هنر را مسئله مهم این بحث دانست.
استاد دانشگاه به مفهومشناسی هنر پرداخت و آن را فن انعکاس یا به نمایش درآمدن زیباییهای جهان هستی یا زیبانمایی هستی خواند که با سه عنصر زیبایی، تخیل و خلاقیت سروکار دارد.
دکتر واسعی با اشاره به اینکه تعاریف بسیاری اززیبایی شده است، مراد از آن در هنر را زیبایی معطوف به واقعیتهای عینی و قابل اندازهگیری دانست و عناصر مهم زیبایی را هارمونی مجموعه، تناسب خوشایند، دقت و ظرافت همراه با نظم، جنبههای رمزینه و حسبرانگیزی معرفی کرد. بر این اساس تعریف هنر دینی عبارت است هنر برآمده از دین یا همسو با دین و هنری که به عنوان پشتوانه دین عمل میکند.
وی در ادامه با تعریفی از تمدن، آن را زیست نهادینه شده در جامعه دانست که امکان همزیستی مسالمتآمیز را فراهم میسازد. همچنین حیات تمدنی را اینگونه تعریف کرد: «نوعی از زندگی اجتماعی که همه آدمیان درآن برخوردار از نظم، آزادی، امنیت، اخلاق، فرهنگ و برابری در زندگی باشند».
دکتر واسعی با اشاره به تقسیم هنر به مکتوب و غیر مکتوب، به مصادیقی از هنرهایی که اسلام بدانها اشاره کرده است، پرداخت و ارزش زیبایی از منظر دین را مطرح نمود. وی کارکردهای هنر را همه زمانی، ماندگار، بینالمللی بودن، همه فهم، ملایم، موثر و نوازنده بودن دانست.
استاد واسعی برجستهترین کارکردهای تمدنی هنر را افزایش صلح، همگرایی، تاثیر و اخلاقمداری دانست و اشاره کرد: هنر میتواند دوستی میان انسانها را افزایش داده، با ایجاد تاثیر، زندگی متعالی را شکل دهد. هنر میتواند اصل محبت، اخلاق، برابری و آسانگیری را در حیات تمدنی رهنمون ساخته و با برانگیختن احساسات، فهم بهتری از حقایق را ارائه دهد، چنانکه عزاداری و هنرِ تبلیغ آن وجه را برعهده دارد.
وی در پایان با اشاره به این نکته که در هنر، اصل آزادی بسیار مهم است، اما همه چیز مطلوب به شمار نمیآیند، وجه دیگری از هنر تمدنی را مطرح نمود.