موضوع: نقد و بررسی رد پای اندیشه‌ی سیاسی توماس هابز در پویانمایی زوتوپیا

دوفصلنامه مطالعات هنر و رسانه: مقاله ۶، دوره 2، شماره 3، بهار و تابستان 1399، صص 87-115.

نویسندگان: گارینه کشیشیان سیرکی   ¹  جواد مویزچی ²

¹ استادیار گروه علوم سیاسی و روابط بین الملل، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

² دانشجوی دکتری علوم سیاسی گرایش مسائل ایران، دانشکده حقوق و علوم سیاسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران جنوب، تهران، ایران.

چکیده

«زوتوپیا» یک پویانمایی جذاب است که در ورای پوسته‌ی کودکانه و سرگرم‌‌‌‌‌کننده‌‌‌‌‌اش سرشار از مضامین فلسفه سیاسی، خاصّه تجسم برخی نظریات توماس هابز است. زوتوپیا روایت‌گرِ آرمان‌شهری حیوانی است که در آن حیوانات شکارچی، حیوانات شکار را نمی‌درند، بلکه تمامی پستانداران در صلح و آرامش و با شعار «هرکس می‌تواند آن‌چه می‌خواهد بشود»، کنار هم زندگی می‌کنند. در عین‌‌‌‌‌ حال، این آرمان‌شهر به‌شدت منطبق بر محدودیت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های عملی و نظری عالم واقع و شدیداً مستعد آشفتگی و وقوع بحران است. در این مقاله، ضمن حفظ چارچوب ‌‌‌‌‌نظری اندیشه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های هابز در سنجش و ارزیابی پدیده‌‌‌‌‌ها و مسائل سیاسی ـ اجتماعی، کوشش ‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌شده برخی نشانه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و مضامین این پویانمایی که در شباهت با آرای این اندیشمند است نسبت‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌سنجی شود و بعضاً عبورهایی که از اندیشه او، در چارچوب نظام مطلوب خالقان اثر صورت‌‌‌‌‌ گرفته، رمزگشایی ‌‌‌‌‌شود و توأمان برخی مضامین این پویانمایی به‌‌‌‌‌ظاهر کودکانه، از ابعاد مختلف مورد تحلیل فرهنگی ـ سیاسی قرار گیرد. برخی از مهم‌‌‌‌‌ترین محورهای مورد بحث، وضع طبیعی و ترس از بازگشت به دوره ماقبل مدنیت و جایگاه مقوله تفریح و سرگرمی در نظام آرمان‌شهری زوتوپیا است. این مقاله با بهره‌گیری از روش هرمنوتیک به خوانش متن پرداخته و واقع‌‌‌‌‌گرایی هابزی را از لابه‌لای پویانمایی زوتوپیا استخراج نموده است.

کلیدواژه‌ها: توماس هابز، رئالیسم، ترس، وضع طبیعی، زوتوپیا