موضوع: تجلی حماسه‌ی عاشورا در نقاشی‌های قهوه‌خانه ای دوره‌ی قاجار
پژوهش‌های تاریخی ایران و اسلام: مقاله 9، دوره 10، شماره 19، پاییز و زمستان 1395، صص 184-171.
نویسنده: حبیب الله کاظم نژادی1، دادخدا خدایار2، علیرضا طاهری3، زهرا حسین‌آبادی4
1. دانشجوی دکتری پژوهش هنر دانشگاه هنر اصفهان و مربی دانشگاه سیستان و بلوچستان.
2. دانشیار گروه ادیان و عرفان تطبیقی دانشگاه سیستان و بلوچستان.
3. دانشیار گروه پژوهش هنر دانشگاه سیستان و بلوچستان.
4. استادیار گروه پژوهش هنر دانشگاه سیستان و بلوچستان.
چکیده: قیام امام حسین (ع) یکی از وقایع بسیار مهم در تاریخ اسلام است. این واقعه که یکی از حوادث محوری تاریخ تشیع می‌باشد تأثیرات عمیقی بر فرهنگ ایران داشته است؛ از جمله ادبیات و هنر که نشانه‌های آن به ویژه درهنر نقاشی قهوه خانه‌ای ظهور کرده است. هدف این پژوهش یافتن تاثیرات مستقیم و غیر مستقیم حماسه عاشورا در خلق نقاشی‌های قهوه خانه ای است. امام حسین (ع) و حضرت ابوالفضل (ع) و همراهان آنها بعنوان نماد انسان‌های مؤمن حقیقی و شهادت طلب در این تابلوها به تصویر کشیده شده‌اند و در مقابل، لشکریان اعداء به عنوان عناصر ضد اخلاق و اسلام معرفی شده‌اند. چنین نقاشی‌هایی از قداست مذهبی و معنوی برخوردار بوده و بر اساس فرهنگ عاشورایی تولید شده‌اند. روش تحقیق توصیفی-تفسیری است و بر اساس مطالعه کتابخانه‌ای و مشاهدات مستقیم و غیر مستقیم آثار نقاشی صورت گرفته است.
کلیدواژه‌ها: حماسه‌ی عاشورا، امام حسین(ع)، هنر نقاشی، قهوه‌خانه، قاجار