موضوع: حکمت آب و آینه در معماری اسلامی
دوفصلنامه مطالعات هنر و رسانه: مقاله 6، دوره 1، شماره 2، پاییز و زمستان 1398، صص 143-162.
نویسندگان: وحیده وثوق زاده 1 ، محبوبه حسنی پناه 2
1 دانشجوی دکترای حکمت هنرهای دینی، دانشگاه ادیان و مذاهب، قم.
2 کارشناسی ارشد حکمت هنر اسلامی.
چکیده: تهی کردن کالبد معماری اسلامی از معنا، به مسخ ماهیت معماری اسلامی منجر خواهد شد. فضایی که این معماری طراحی میکند، علاوه بر استفاده از عناصر و مواد در بهترین حالت کاربری خود، از هرآنچه که قابلیت انطباق با معانی رمزی و عمیق اسلامی دارد، به نحوی بهره می‌برد که این عناصر حامل مفاهیم عرفانی در کالبد معماری آید. آب و آینه با معماری اسلامی همراهی دیرین دارد. آیا آب و آینه را با توجه به نحوۀ حضور در معماری اسلامی و فضاهایی که از آنها بهره برده شده است، می‌توان نشان از مفاهیم اسلامی دانست؟ آب به عنوان شریف‌ترین نعمتی که خداوند سبحان به انسان ارزانی کرده است، علاوه بر نقش خنک‌‌کنندگی و ایجاد طراوت در فضای معماری اسلامی، محمل معانی عمیق عرفانی می‌گردد و با آینه در ویژگی انعکاس نقوش و تصاویر اشتراک می‌یابد. آینه نیز همچون آبی است که در درون بنا به کار می‌رود که تنها نقش آن انعکاس تصاویر و نقوش است. مفهوم آینه در عرفان اسلامی بسیار پردامنه طرح گردیده و نحوه به‌کارگیری آن در معماری اسلامی و معانی که این نوع کاربرد بر دوش می‌کشد نیز بسیار عمیق و قابل تأمل است. در این پژوهش، سعی بر این است تا حکمت کاربرد آب و آیینه در معماری طرح و تبیین شود.
کلیدواژه‌ها: آب، آینه، معماری اسلامی، عرفان، رمز، حکمت
لینک دریافت مقاله: