معرفی کتاب: گفتمان هویت فرهنگی در هنر معاصر ایران
کتاب «گفتمان هویت فرهنگی در هنر معاصر ایران» از سوی پژوشکده هنر پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات تدوین شد. فاطمه پورمند نویسنده این کتاب، با طرح این پرسش که هنر معاصر ایران چگونه هنری است و بررسی نمونهآثار شاخص و شناختهشده گویای چه ویژگیها و حقایقی در این حوزه است، هنر معاصر ایرانی را با نگاهی انتقادی مورد پژوهش قرار داده و کارکرد هویت فرهنگی را بهعنوان مسئله اصلی در نظر گرفته است.
کتاب، دامنهای از هنرمندان و آثار هنری را موضوع بحث قرار میدهد که در عرصه جهانی بهعنوان نمایندگان هنر معاصر منطقه خود مطرح شده و شهرت یافتهاند.
هدف اصلی این کتاب توصیف، تحلیل و تبیین رویکرد هنرمندان برجسته و «جهانی» هنر معاصر ایران به هویت فرهنگی ایرانی است. مولف علاوه بر شرح و تحلیل این رویکردها و سنجش مولفههای موردنظر در آثار منتخب، در پی یافتن چرایی و علل تثبیت نگرشها در ساخت اثر، تاکید بر ویژگیهای هویتی و کارکرد آنها در اثر هنری است. بهنظر میرسد هنر معاصر ایرانی کارکرد دیگری در عرصه جهانی هنر مییابد و در قالب گرایشهای چهارگانه، گفتمانی خاص از هویت فرهنگی را شکل میدهد؛ گفتمانی که متناسب با زیرساختهای تجاری فضای درنظر گرفتهشده برای عرضه و نمایش این آثار، از نشانههای فرهنگی بهرهبرداری مطلوب خود را بهعمل میآورد.
این کتاب در سه فصل «نظریه انتقادی»، «هنر معاصر در جهان معاصر» و «هنر معاصر ایران» ابتدا به توصیف و تحلیل زمینه وسیعی میپردازد که به هنر معاصر ایرانی معنا و اعتبار بخشیدهاست و سپس میکوشد رابطه مقوله خردتری چون هنر ایرانی را با ساختار کلان نهادهای همبسته فرهنگی- اقتصادی در جهان معاصر تبیین کند.
کتاب «گفتمان هویت فرهنگی در هنر معاصر ایران»، مستخرج از رساله دکتری فاطمه پورمند در رشته پژوهش هنر در دانشکده هنر دانشگاه الزهرا بوده که سال ۱۳۹۷از آن دفاع شده است.
نویسنده: فاطمه پورمند
ناشر: انتشارات پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات
تاریخ نشر: 1401
چاپ اول